Depressie

Wat is een depressie?

Voordat je aan de cursus begint is het belangrijk om enige informatie te hebben over depressie, wat het is, welke verschijnselen erbij horen en waar het door veroorzaakt wordt. Deze informatie vind je in het hierna volgende.
Iedereen voelt zich wel eens wat terneergeslagen, ‘down’, of ‘ziet het even niet meer zo zitten’. Je hebt dan nergens zin in en er komt niets uit je handen. De oorzaak van deze somberheid is meestal wel duidelijk: een ruzie, een tegenvaller, onzekerheid of slechte vooruitzichten. Deze somberheid is heel gewoon en iedereen heeft er wel eens last van. Meestal verdwijnt deze ‘gewone’ somberheid na een paar uur of na een paar dagen.
Een depressie is anders. De somberheid die iemand dan ervaart is veel heviger en intenser en klaart na een paar dagen niet vanzelf op. Mensen die depressief zijn zeggen ook vaak dat ze zich niet zozeer somber voelen, maar eerder leeg. Ze voelen juist niets meer. Een ander verschil is dat mensen die depressief zijn veel meer moeite moeten doen om normaal te kunnen functioneren en het leven van alledag voort te zetten.Depressief zijn is niet abnormaal of gek. Het is zelfs een van de meest voorkomende problemen. Wetenschappers schatten dat op elk moment drie tot vier procent van de Nederlanders ernstig depressief is. Dat is rond de half miljoen mensen!

Het depressieve syndroom

In de medische wetenschap wordt gesproken van een depressie als een aantal gedragingen en gevoelens samen voorkomen. Een depressief syndroom wordt dit genoemd. Dit betekent dat een aantal gedragingen en gevoelens tegelijkertijd gedurende tenminste twee weken voorkomen. Het is daarbij niet noodzakelijk dat alle gedragingen en gevoelens voorkomen. Er kunnen grote persoonlijke verschillen zijn. Hieronder volgen de belangrijkste gedragingen en gevoelens die bij ‘het depressieve syndroom’ horen.
Als iemand depressief is, voelt hij zich terneergeslagen, neerslachtig, ‘down’, hopeloos. Hij ziet het niet meer zitten. Het leven lijkt geen betekenis te hebben. Hij voelt zich somber en pessimistisch over de toekomst.
Iemand die depressief is, heeft weinig interesse en plezier in activiteiten die hij onderneemt. Soms doet iemand de hele dag niks, of houdt zich voornamelijk bezig met televisie kijken, slapen, eten. Het huishouden doen of iets ondernemen vergt een onoverkomelijke hoeveelheid inspanning.
Sommige depressieve mensen voelen zich schuldig en vinden dat ze straf verdienen voor hun ‘slechtheid’ of ‘zonden’. Anderen voelen zich waardeloos en niet meer tot iets goeds in staat. Men heeft het gevoel een last voor anderen te zijn.

Mensen die depressief zijn, hebben vaak weinig energie en voelen zich vaak langdurig moe, zonder dat er een aanwijsbare reden voor is. De kleinste inspanning kan dan een enorme opgave lijken. Vaak worden mensen ook rusteloos. Men kan niet stil blijven zitten en blijft maar ijsberen, handenwringen of over de knieën wrijven.

 

Ook slaapproblemen komen vaak voor: men kan niet in slaap komen, slaapt zeer onrustig of wordt veel te vroeg wakker en kan dan de slaap niet meer vatten. Vaak krijgt men ook eetproblemen: de eetlust ver­dwijnt of men eet juist veel te veel. Ook andere lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn en rugklachten komen voor.
Veel mensen die depressief zijn, denken veel na over de dood. Ze hebben het idee dat ze maar beter dood kunnen zijn. Soms denken er over om een eind aan hun leven te maken, of hebben daar al plannen voor.Het is niet noodzakelijk dat alle bovengenoemde klachten voorkomen voordat een arts van een depressie spreekt. Vaak ervaart iemand die depressief is maar een aantal van deze klachten. 

Soorten depressies

Er bestaan verschillende soorten depressies. Naast de vorm van depressie waarvan de verschijnselen hiervoor beschreven zijn bestaat er bijvoorbeeld ook dysthymie. Daarbij is het aantal en de ernst van de verschijnselen beperkter, maar deze toestand duurt wel lang (tenminste twee jaar).Verder bestaat er ook de manisch depressieve stoornis. In deze situatie wordt de depressie afgewisseld met ‘manische’ perioden, waarin men juist overdreven opgewekt is en het gevoel heeft alles aan te kunnen.Nog een vorm van depressie is de zogeheten aanpassingsstoornis met depressieve stemming. Deze depressie is een reactie op een nare of ingrijpende gebeurtenis in iemands leven. De somberheid wil dan maar niet over gaan.Ruim de helft van de mensen met een depressie heeft er slechts één maal last van. Nadat de depressie verdwenen is, krijgen zij er nooit meer last van. Bij de resterende helft komt de depressie wel een of meerdere keren terug. 

Oorzaken

Er zijn verschillende soorten oorzaken van depressies. Zo kunnen lichamelijke ziekten (bijvoorbeeld MS, suikerziekte, kanker, maar ook griep) een oorzaak zijn. Ook belangrijke gebeurtenissen in je leven kunnen een oorzaak zijn, zoals het verlies van iemand door de dood, een echtscheiding, het verlies van lichamelijke gezondheid. Verder kan het ook gaan om meer psychische oorzaken, zoals ingrijpende jeugdervaringen, verkeerde denkgewoonten, of verkeerde manieren van omgaan met andere mensen.Het is nooit zo dat een depressie door één van deze zaken wordt veroorzaakt. Het is altijd een combinatie van meerdere oorzaken tegelijk. Men gaat ervan uit dat mensen die depressief worden daar op de een of andere manier kwetsbaar voor zijn. Die kwetsbaarheid kan aangeboren zijn of later in het leven verwor­ven. Als iemand kwetsbaar is voor het krijgen van een depressie, kan die depressie ‘uitge­lokt’ worden door bijvoorbeeld een echtscheiding of een ziekte, die in combinatie met psychische oorzaken, zoals verkeerde denkgewoonten, voorkomt.